چند سالیست که ماه مبارک رمضان مقارن با فصل تابستان شده است و واضح است که روزه گرفتن در تابستان با گرمای شدید و روزهای طولانی بسیار سخت است. اما فراموش نکنیم که در روزه‌داری آزمایش الهی نهفته است و آثار و برکات بسیاری دارد.

درست است که در ماه مبارک رمضان، شیطان دست و پایش در غل و زنجیر است اما یادمان باشد که هوای نفس آزاد است و تلاش می‌کند که انسان در آزمایش الهی مردود شود. خالصانه خود را به خدا واگذاریم و از او بخواهیم که در روزه‌داری توفیقمان دهد و مراقب باشیم که تشنگی و گرما ما را از روزه گرفتن منصرف نکند که برکات زیادی را از دست می دهیم از یک سو و مستوجب عذاب می شویم از سوی دیگر. و هیچ چیز بالاتر و زیباتر از فرمانبرداری از حضرت احدیت نیست.

این روزها وقتی زیر تابش آفتاب و در گرمای بی‌قرارکننده تابستان داغ، با کام تشنه و رمقی که از جان رفته به معنویت رمضان و ارزش ایمان و قدر استقامت در راه حق می اندیشی به خاطر می آوری که ماندن در راه دین و استقامت در مسیر آئین، بی تلاش و صبر و زحمت مقدور نخواهد بود و هر کس به اندازه وسع این پایداری ظاهری و باطنیش به قرب الهی خواهد رسید.

‘گاهی وقت‌ها سختی‌هایی که انسان متحمل می‌شود نتیجه‌ای ارزشمند به همراه دارد؛ من جمله همین روزه گرفتن در فصل گرما؛ این سختی‌ها و مشقت‌ها جز خیر و نیکی برای صاحب آن نیست، زیرا پیامبر اکرم (صلی‌ الله ‌علیه ‌و اله) می‌فرماید: «أفْضَلُ الْأعْمالِ أحْمَزُهَا؛ بهترین عمل‌ها، دشوارترین آن‌ها مى‌باشد»[1]؛ هر اندازه که سختی و مشقّت عمل، بیشتر باشد، ارزش و پاداش آن هم بیشتر است.

امام صادق (علیه‌السلام) هم در مورد روزه‌داری در فصل گرما چنین می‌فرماید:

«مَنْ صَامَ یَوْماً فِی الْحَرِّ فَأَصَابَهُ ظَمَأٌ وَکَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ أَلْفَ مَلَکٍ یَمْسَحُونَ وَجْهَهُ وَ یُبَشِّرُونَهُ حَتَّى إِذَا أَفْطَرَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَا أَطْیَبَ رِیحَکَ وَ رَوْحَکَ مَلَائِکَتِی اشْهَدُوا أَنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَه‏؛ هر کس که در گرما یک روز را روزه بدارد و تشنگى را تحمل کند، خداوند هزار فرشته را بر او مى‏‌گمارد تا دست‌هاى خود را بر روى او کشیده و او را بشارت دهند و پس از آنکه افطار کرد، خداوند مى‏‌فرماید: چقدر خوش بویى! اى فرشتگان من گواه باشید که من او را آمرزیدم».[2]

رسول خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: خوشا به حال کسانی که برای خدا گرسنه و تشنه شده اند. اینان در روز قیامت سیر می شوند و تشنگی و گرسنگی را درک نخواهند کرد

امام صادق (علیه السلام) در کنار کعبه در پاسخ به خواست فردی که از امام طلب ارشاد کردند از قول پدر بزرگوارشان فرمودند: «صُمْ یَوْماً شَدِیدَ الْحَر لِلنشُورِ وَ صَل رَکعَتَیْنِ فِى سَوَادِ اللیْلِ لِوَحْشَةِ الْقُبُورِ» تقریباً به این معنا که در روزهای بسیار گرم روزه بگیر تا تشنگی روز نشور و قیامت را به یاد آوری و در سیاهی شب نماز بگزار تا وحشت تنهایی قبر در خاطرت مجسم شود. اگر کسی تشنگی ناچیز این دنیا را در مدت اندکی تحمل کند درک مختصری از عطش روز محشر خواهد یافت و این سبب می گردد تا راهکاری بیابد از آن تشنگی در امان باشد و با جستجو در کلمات دانایان به آن روز یعنی اهل بیت عصمت راهکارهای مناسبی می یابد و علم پیدا می کند چه گناهانی سبب تشنگی در محشر و چه اعمال حسنه ای سبب رفع آن خواهد شد. چنانچه به طور نمونه رسول خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: خوشا به حال کسانی که برای خدا گرسنه و تشنه شده اند. اینان در روز قیامت سیر می شوند و تشنگی و گرسنگی را درک نخواهند کرد. (وسائل الشیعه7: 299)

حال چه فضیلتی از این بالاتر که خداوند به روزه‌دارانی که این سختی را تحمل می‌کنند، افتخار می‌کند و می‌بالد؟ و چه سعادتی از این بالاتر که ما با این روزه‌داریمان مورد غفران و بخشش حضرت حق قرار می‌گیریم؟

پی نوشت ها:

1- بحار، ج 7، ص 191.

2- ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص148